Sa Huỳnh ngay sát núi, một khúc
Trường Sơn hiểm hóc áp sát biển nhô ra
hai dãy đồi đá trọc như hai cánh tay khổng lồ ôm biển, tạo thành một cái vịnh
nhỏ gọi là đầm Nước Mặn. Trên vị trí cao nhất của hai cánh tay này quân lực
VNCH bố trí hai cứ điểm là Long Thạnh và Đá heo.
Cứ điểm Long Thạnh, nằm trên
đỉnh một quả đồi lớn một phần là đất phần kia là đá. Con đường chính lên cứ
điểm nằm ngoài quốc lộ I. Dưới chân là ấp Long Thạnh ôm lấy một phần
đầm Nước Mặn.
Bao quanh cứ điểm Đá heo là
những khối đá đã bị gió và sóng biển bào mòn hàng triệu năm trước. Con đường
độc đạo lên cứ điểm Đá Heo là từ đồi Hải Thuyền
Đóng chốt tại mỗi cứ điểm này là một trung đội lính
VNCH. Hỏa lực gồm 1 trung liên, 1 cối M19-
60mm, còn lại là trang bị cá nhân AR15, và M79.
Do chủ quan với địa thế, các cứ điểm này chỉ có 3 lớp rào khá tuyền toàng, gần
như không có mìn. Hỏa lực yểm trợ cho các cứ điểm này là pháo từ hạm đội của Mỹ
ngoài biển, pháo từ Núi Dâu và không quân.
Sau những lần trinh sát ”Long Thạnh” và
“ Đá heo”, phương án tác chiến đã được thông qua.
Kế hoạch chuẩn y, đại đội 1 đánh Long Thạnh, đại đội 3 đánh Đá Heo. Sở chỉ huy
tiểu đoàn đóng ở ấp Long Thạnh, dưới chân cứ điểm Long Thạnh.
Việc chốt giữ sư đoàn đã giao cho các đơn vị bộ binh sau khi D10 hoàn thành
trận đánh.
Chiều ngày 26 tháng 1 năm 1973
các anh Trần Đình, Nguyễn Niệm (Tiểu đoàn phó, D10) dẫn 2 đại đội xuống núi. Theo
đường mòn, chúng tôi lặng lẽ hướng về Sa Huỳnh. Khoảng 20h thì đã tiếp cận
đường quốc lộ I và chờ thời điểm vượt đường I.
Để tiếp cận hai cứ điểm này con
đường bất ngờ và an toàn nhất, là qua hồ Nước mặn. Đầm nước mặn thông với biển
nên tuân thủ theo quy luật của con nước. Buổi chiều đầm cạn, nước chỉ tầm thắt
lưng, nhưng sau 23 giờ đầm bắt đầu ngập nước.
21h15 sau khi đã chốt hai đầu
đường theo ám hiệu của tổ du kích dẫn đường,
chúng tôi vượt quốc lộ và tiến về hồ nước.
Đã chuẩn bị sẵn, mọi người nhanh chóng gói quần áo vào vải mưa làm phao, súng đặt
trên phao, từng người, cách nhau 3m lội
qua hồ.
Màn đêm và con nước đã che hết
mọi vết tích của cuộc hành quân tiếp cận cứ điểm.
Khi xang tới bên kia hồ, hai
đại đội rẽ theo hai hướng, tôi đi theo C1.
Anh du kích và tôi lúc bò, lúc
cúi đi trước dẫn cán bộ C1 tiếp cận mục tiêu. Khi qua hàng rào thứ hai, nơi lần
trước đã một lần dẫn tổ chuẩn bị chiến trường tôi nói: “ Còn một lớp rào nữa là
đến công sự địch, hàng rào rất tềnh toàng không có trở ngại lắm, các anh không
được chủ quan, bảo đảm bí mật. Đến 24h05 thì nổ súng, ưu tiên bên Đá Heo nổ súng
trước. Theo lệnh tôi về sở chỉ huy tiểu đoàn.”
Sở chỉ huy tiểu đoàn đặt trong
hầm tránh pháo cũ của một nhà dân bỏ hoang ngay dưới chân cứ điểm.
Đúng giờ G, phía cứ điểm Đá Heo bỗng sáng bừng lên, gần như đồng thời cùng lúc là tiếng bộc phá, tiếng súng AK điểm
nhịp chắc nịch ngay trên đỉnh Long Thạnh.
Trong hầm chỉ huy bộ đàm PRC25 được bật:
-
Đá Heo báo cáo,
đã làm chủ trận địa.
-
Long Thạnh báo
cáo, một số địch chạy về phía đường quốc lộ. Đã làm chủ trận địa. Bắt sống 2
tên và một phụ nữ. Ta hy sinh 2 1 bị thương.
Anh Niệm nói với tôi: “Em lên
trên đó kiểm tra và giúp anh em làm công tác tử sĩ.”
Tôi chạy như phi lên trên đồi.
Mọi người đang thu dọn, số khác vẫn truy kích những tên chạy theo hướng xuống
quốc lộ I.
Sau khi kiểm tra, tôi gọi một
chiến sĩ của C1 kiếm xẻng đi xuống lưng đồi tìm nơi chôn cất tử sĩ.
Hai chúng tôi chọn chỗ đất mềm và bắt đầu đào đất. Cái huyệt tôi đào mới ngập
đầu gối thì nghe tiếng “Đềpa”. Linh tính tôi biết pháo bắn về phía chúng tôi,
tôi nằm úp xuống cái huyệt mình đang đào còn chưa hoàn chỉnh thấy vừa in. Những
tiếng nổ chát chúa nối nhau, mảnh pháo bay rào rào. Một ý nghĩ xoẹt trong đầu ”
Mình đào huyệt cho chính mình”
Dứt đợt pháo, như một phản xạ tự nhiên, tôi bật lên và lao thẳng xuống chân
đồi. Mới chạy được một đoạn lại nghe tiếng “Đềpa” tôi nhanh chóng thu hai tay
trước ngực cuộn người lăn tròn hướng về căn hầm sở chỉ huy mặc cho những mảnh
pháo ràn rạt chém đứt lìa cành cây tán lá.
Tôi vừa kịp chui vào hầm thì
cũng là loạt pháo thứ 3, căn hầm của sở chỉ huy rung lên đất rơi rào rào. Trong
hầm, lờ mờ tôi nhận ra bên phải tôi là
anh Trần Đình, bên trái là anh Nguyễn Niệm, trước mặt là hai anh lính thông
tin.
Một loạt pháo nữa, lần này tiếng
nổ đanh hơn, có lẽ là đạn 175 chứ không phải là105, căn hầm như bị bứng lên.
Anh Trần Đình bật lửa, trước mặt tôi một anh lính thông tin gục mặt đầu ngoẹo xang
bên, máu giọt xuống áo. Một mảnh pháo xuyên qua lớp đất nóc hầm đâm vào đầu, khiến
anh ấy hy sinh không kịp kêu lấy một tiếng, chiếc bộ đàm cũng bị một mảnh pháo khác
xuyên qua, im tịt.
Lại một loạt pháo nữa, bỗng tôi
thấy nhói ở lưng, dùng bàn tay trái tôi áp ngay lên chỗ vừa nhói đau ấy. Mảnh
pháo còn nóng, cháy chín đốt 3 và 2 ngón tay áp út. Tôi nói: Em bị mảnh rồi. Anh Niệm hỏi bị vào đâu? Tôi
nói bị vào lưng nhưng không thấy máu.
Anh Trần Đình bật lửa thấy mảnh pháo cắm vào ngay bên phải sống lưng, một phần
vẫn ở bên ngoài, do sức nóng mảnh pháo đã làm chín phần thịt xung quanh nên máu
không chảy.
Anh Niệm nói với chúng tôi. Căn
hầm này sắp không trụ nổi rồi, do máy bộ đàm trong hầm phát sóng nên địch nó
bắn trúng, chúng ta phải chuyển chỗ thôi.
Anh hỏi tôi: Em đi được không?
Tôi cử động chân, tay thấy vẫn bình thường liền nói: Em đi được.
Anh Niệm nói: Ra khỏi đây em đi ngược lại về dẫy dừa lúc sáng lội xang, bộ phần
hậu cần của tiểu đoàn ở đó. Anh còn phải liên lạc với anh em.
Tôi rời khỏi căn hầm “Tử địa”
chạy theo các ruộng muối, tranh thủ pháo sáng nhận phương hướng tìm về trạm hậu cần
là 4h30 sáng ngày 27 tháng 1 năm 1973.
Anh em trong tiểu đội trinh sát
chúng tôi gặp lại nhau, không ai bị thương, ngoại trừ tôi với một mảnh pháo cắm
ngay sát sống lưng.
Nằm trong lều, thỉnh thoảng Ngà cùng tiểu đội, quê ở Thanh Hóa lại vào nắn chân
tôi và yêu cầu cử động.
Một ý nghĩ tiêu cực bám lấy tôi từ khi gặp lại anh em là
nếu không may bị liệt chắc tôi tự sát. Dường như Ngà đọc được ý nghĩ đó, đã
tịch thu trái lựu đạn US
mà anh ấy cho tôi trong lần đi chuẩn bị Núi Dâu năm ngoái.
Hiệp định ngừng bắn chính thức
có hiệu lực, những loạt pháo biển không còn bắn về Long Thạnh nữa. Cả ngày
27/1/1973 chúng tôi vẫn ở đất Long Thạnh sát với đầm Nước Mặn. Cho đến sáng
ngày 28/1/1973 thuyền của dân chở tôi qua đầm về trạm phẫu thuật tiền phương.
Tôi còn nhớ mãi câu nói của anh
Y sĩ trạm phẫu thuật tiền phương khi sử lý vết thương cho tôi “ Hồng phúc nhà
ông thật lớn, mảnh pháo nó chê xương nên ăn cái thăn của ông, chỉ xang phải 1
cm thì ông tiêu rồi” Anh đưa cho tôi mảnh pháo và nói: “Giữ làm kỷ niệm”
Tôi được chuyển về bệnh viện
tuyến trên với vết lõm trên lưng vì bị khoét đi phần thịt bị chín đường kính
khoảng 3 cm.
Vết thương xoàng vậy mà mất đến 1 tháng cái ngón tay áp út mới duỗi thẳng ra
được bởi hai đốt bị cháy khi giữ mảnh pháo nóng còn cái miếng khoét ở lưng thì
sau hơn hai tháng mới liền sẹo.
40 năm trôi qua, những nét
chính về trận đánh cứ điểm Long Thạnh Sa Huỳnh mà tôi tham gia giai đoạn đầu
vẫn còn nguyên vẹn. Có một điều tôi biết được là những người lính của trung
đoàn 141 đã phải chiến đấu và hy sinh dũng cảm khi chốt giữ Sa Huỳnh.
Đỗ Đặng Biên
