Cùng lúc, tiểu đoàn công binh
và đại đội thiết giáp, lợi dụng sương mù, bất ngờ và mãnh liệt đột kích thẳng
vào Y Tu. Quân ta nhanh chóng đánh chiếm sở chỉ huy và bắn chết tên tiểu đoàn
phó tiểu đoàn ngụy Lào BV40. Đến 21 giờ phần lớn quân địch ở Y Tu đã bị tiêu
diệt. Sau khi để lại một bộ phận làm nhiệm vụ tảo trừ, lực lượng ta bắt đầu
phát triển sang Bản Nhik.
Do tiểu đoàn 90 đến chậm, nên cuộc chiến đấu ở hướng tây nam gặp nhiều khó khăn. Bộ phận trinh sát của trung đoàn Ba Gia cùng với vệ binh, trinh sát, thông tin sư đoàn, do đại đội phó trinh sát Nguyễn Chuyển (1) chỉ huy trang bị nhẹ đã lên kịp và chiếm lĩnh khu vực có địch chờ lệnh nổ súng.
24 giờ ngày 13 tháng 6, qua máy vô tuyến điện, Tiểu đoàn trưởng 90, Trương Hồng Anh (2) bắt liên lạc với 1 đại đội ở hướng tây bắc và lệnh cho đơn vị đánh sang phối hợp với mũi tiến công ở hướng tây nam. Do phải vượt qua một con suối sâu và đánh theo đường vòng, nên mãi đến 5 giờ ngày 13 tháng 6, đại đội 9 mới bắt liên lạc được với bộ phận trinh sát của trung đoàn. Lúc này đội hình chính của tiểu đoàn cũng đến đủ. Trận tiến công dứt điểm Bản Nhik đang được chuẩn bị khẩn trương.
Tiếng súng của ta tạm dừng. Tưởng đã rút, bọn chỉ huy quân địch ở Bản Nhik liền báo về Pắck Xế: “Chỉ mất Y Tu, Việt cộng không làm gì nổi Bản Nhik” và xin Pắck Xế tăng viện cho một tiểu đoàn để lấy lại Y Tu.
7 giờ ngày 14 tháng 6, trong lúc đám tàn quân sống sót của địch ở Bản Nhik đang đi lại nhốn nháo, thì từ các trận địa bố trí sẵn, tất cả các nòng súng cối 120,82mm, ĐK, đại liên, trung liên, rồi tiếng súng trường, lựu đạn nổ vang. Từ ba mặt, các mũi xung kích của tiểu đoàn 90 xung phong áp đảo quân địch.
Mũi tiến công chủ yếu của tiểu đoàn 90, do đại đội 11 đảm nhận đánh vào khu vực cố thủ của một đại đội Thái Lan. Lợi dụng nhà sàn của dân, chúng bố trí đại liên trên gác khống chế mặt đường 23. Đại đội 11 buộc phải dừng lại ở phía nam đường. Trung đội trưởng Trần Văn Hiệu nhanh chóng cho 2 tiểu đội vận động đánh vòng vào sau lưng địch. Để thu hút sự chú ý của chúng, Hiệu ôm súng lăn qua mặt đường. Đạn địch cày tóe lửa quanh mình. Vừa qua khỏi đường, Hiệu đã nhanh chóng nép người vào một mô đất và dùng M79 diệt ngay ổ đề kháng của địch. Cùng lúc đại đội 9 từ bắc đánh vào cả một trung đội của đo 10 từ phía tây ập tới. Chỉ trong chốc lát cả đội hình lính đánh thuê Thái Lan cùng một đại đội ngụy Lào từ Y Tu chạy qua và một đại đội của tiểu đoàn BV46 ngụy Lào bố trí trong khu vực này đã bị tiêu diệt.
Quân địch hoàn toàn tan rã. Tiếng súng truy kích của các chiến sĩ ta vang động khắp núi rừng, ta đã hoàn toàn làm chủ Bản Nhik. Máy bay địch lao tới ném bom, bắn phá, hòng hủy diệt trận địa. Trận địa phòng không của ta bắn rơi 3 chiếc T28 và một L19. Bọn còn lại vội vã bỏ chạy.
Cụm bàn đạp Y Tu, Bản Nhik đã bị tiêu diệt. Âm mưu tái chiếm Păk Soòng của địch đã bị đập tan. Trong vòng 19 giờ tiến công liên tục, ta đã tiêu diệt gọn tiểu đoàn ngụy Lào BV44, và một đại đội Thái Lan, đánh thiệt hại nặng tiểu đoàn ngụy Lào BV46, bắn rơi 4 máy bay, bắn cháy 12 xe quân sự, phá hủy 5 đại bác 105mm, thu trên 170 súng các loại và nhiều phương tiện chiến tranh. Vùng giải phóng hạ Lào mở rộng thêm và củng cố vững chắc.
Hòa cùng thắng lợi của sư đoàn trên cao nguyên Bô-lô-ven, từ ngày 1 đến ngày 24 tháng 5, trung đoàn 141 và tiểu đoàn đặc công, do Bộ Tư lệnh mặt trận chỉ huy đã tiến công tiêu diệt giải phóng các khu vực Ca Lông, Bung Xui, Bung Tha La, Na Mào Ni, Vàng Sun, Cà Bao, Vàng Khuôn… góp phần giải phóng thị trấn Pha Lan. Các đơn vị trên còn phục kích tiêu diệt goàn bộ lực lượng bộ binh, pháo binh, cơ giới của ngụy Lào trên đoạn từ Đồng Hến đến Sê Nô, góp phần mở rộng vùng giải phóng miền trung nước Lào anh em.
Do tiểu đoàn 90 đến chậm, nên cuộc chiến đấu ở hướng tây nam gặp nhiều khó khăn. Bộ phận trinh sát của trung đoàn Ba Gia cùng với vệ binh, trinh sát, thông tin sư đoàn, do đại đội phó trinh sát Nguyễn Chuyển (1) chỉ huy trang bị nhẹ đã lên kịp và chiếm lĩnh khu vực có địch chờ lệnh nổ súng.
24 giờ ngày 13 tháng 6, qua máy vô tuyến điện, Tiểu đoàn trưởng 90, Trương Hồng Anh (2) bắt liên lạc với 1 đại đội ở hướng tây bắc và lệnh cho đơn vị đánh sang phối hợp với mũi tiến công ở hướng tây nam. Do phải vượt qua một con suối sâu và đánh theo đường vòng, nên mãi đến 5 giờ ngày 13 tháng 6, đại đội 9 mới bắt liên lạc được với bộ phận trinh sát của trung đoàn. Lúc này đội hình chính của tiểu đoàn cũng đến đủ. Trận tiến công dứt điểm Bản Nhik đang được chuẩn bị khẩn trương.
Tiếng súng của ta tạm dừng. Tưởng đã rút, bọn chỉ huy quân địch ở Bản Nhik liền báo về Pắck Xế: “Chỉ mất Y Tu, Việt cộng không làm gì nổi Bản Nhik” và xin Pắck Xế tăng viện cho một tiểu đoàn để lấy lại Y Tu.
7 giờ ngày 14 tháng 6, trong lúc đám tàn quân sống sót của địch ở Bản Nhik đang đi lại nhốn nháo, thì từ các trận địa bố trí sẵn, tất cả các nòng súng cối 120,82mm, ĐK, đại liên, trung liên, rồi tiếng súng trường, lựu đạn nổ vang. Từ ba mặt, các mũi xung kích của tiểu đoàn 90 xung phong áp đảo quân địch.
Mũi tiến công chủ yếu của tiểu đoàn 90, do đại đội 11 đảm nhận đánh vào khu vực cố thủ của một đại đội Thái Lan. Lợi dụng nhà sàn của dân, chúng bố trí đại liên trên gác khống chế mặt đường 23. Đại đội 11 buộc phải dừng lại ở phía nam đường. Trung đội trưởng Trần Văn Hiệu nhanh chóng cho 2 tiểu đội vận động đánh vòng vào sau lưng địch. Để thu hút sự chú ý của chúng, Hiệu ôm súng lăn qua mặt đường. Đạn địch cày tóe lửa quanh mình. Vừa qua khỏi đường, Hiệu đã nhanh chóng nép người vào một mô đất và dùng M79 diệt ngay ổ đề kháng của địch. Cùng lúc đại đội 9 từ bắc đánh vào cả một trung đội của đo 10 từ phía tây ập tới. Chỉ trong chốc lát cả đội hình lính đánh thuê Thái Lan cùng một đại đội ngụy Lào từ Y Tu chạy qua và một đại đội của tiểu đoàn BV46 ngụy Lào bố trí trong khu vực này đã bị tiêu diệt.
Quân địch hoàn toàn tan rã. Tiếng súng truy kích của các chiến sĩ ta vang động khắp núi rừng, ta đã hoàn toàn làm chủ Bản Nhik. Máy bay địch lao tới ném bom, bắn phá, hòng hủy diệt trận địa. Trận địa phòng không của ta bắn rơi 3 chiếc T28 và một L19. Bọn còn lại vội vã bỏ chạy.
Cụm bàn đạp Y Tu, Bản Nhik đã bị tiêu diệt. Âm mưu tái chiếm Păk Soòng của địch đã bị đập tan. Trong vòng 19 giờ tiến công liên tục, ta đã tiêu diệt gọn tiểu đoàn ngụy Lào BV44, và một đại đội Thái Lan, đánh thiệt hại nặng tiểu đoàn ngụy Lào BV46, bắn rơi 4 máy bay, bắn cháy 12 xe quân sự, phá hủy 5 đại bác 105mm, thu trên 170 súng các loại và nhiều phương tiện chiến tranh. Vùng giải phóng hạ Lào mở rộng thêm và củng cố vững chắc.
Hòa cùng thắng lợi của sư đoàn trên cao nguyên Bô-lô-ven, từ ngày 1 đến ngày 24 tháng 5, trung đoàn 141 và tiểu đoàn đặc công, do Bộ Tư lệnh mặt trận chỉ huy đã tiến công tiêu diệt giải phóng các khu vực Ca Lông, Bung Xui, Bung Tha La, Na Mào Ni, Vàng Sun, Cà Bao, Vàng Khuôn… góp phần giải phóng thị trấn Pha Lan. Các đơn vị trên còn phục kích tiêu diệt goàn bộ lực lượng bộ binh, pháo binh, cơ giới của ngụy Lào trên đoạn từ Đồng Hến đến Sê Nô, góp phần mở rộng vùng giải phóng miền trung nước Lào anh em.
Kết thúc nửa năm chiến đấu trên
đất bạn, sư đoàn 2 Quân khu 5 đã cùng với các sư đoàn chủ lực của Bộ, Quân
khu Trị Thiên, binh đoàn vận tải chiến lược 559, và quân giải phóng nhân dân
Lào, giành thắng lợi lớn trong trong cuộc chiến đấu có ý nghĩa của trận quyết
chiến chiến lược ở đường 9 - Nam Lào. Trong nửa năm chiến đấu, sư đoàn đã đánh
trên 30 trận, từ quy mô tiểu đoàn trở lên, trong đó có những trận tác chiến quy
mô sư đoàn thiếu, hoặc trung đoàn tăng cường. Lần đầu tiên tác chiến trong đội
hình chiến dịch lớn, với nhiều binh chủng hợp thành, sư đoàn đã bảo đảm hiệp
đồng chặt chẽ với đơn vị bạn, hoàn thành được nhiệm vụ của chiến dịch phản
công, thực hiện tốt chủ trương tiêu diệt nhanh gọn từng trung đoàn, chiến đoàn
quân ngụy. Qua chiến đấu, cán bộ chỉ huy các cấp cũng như chiến sĩ trong sư
đoàn đã trưởng thành rõ rệt về trình độ tác chiến tập trung, hợp đồng binh
chủng quy mô lớn. Không chỉ giành thắng lợi và trưởng thành về tác chiến và xây
dựng, sư đoàn còn thể hiện được bản chất tốt đẹp của một đội quân cách mạng: Khẩn
trương, nghiêm túc trong chấp hành mệnh lệnh, kiên quyết triệt để trong tiến
công tiêu diệt địch, gần gũi gắn bó mật thiết với nhân dân.
Với thành tích và ưu điểm đó, sư đoàn thể hiện được bản chất: “Trên tin, bạn mến, dân thương, quân thù khiếp sợ”.
Gần nửa năm xây dựng và hơn nửa năm chiến đấu trên đất Lào, đã đánh dấu một bước trưởng thành mới của sư đoàn, bước thưởng thành theo hướng tác chiến tập trung hợp đồng binh chủng, tiến công tiêu diệt lớn quân địch, một yêu cầu cấp bách của đơn vị chủ lực cơ động trong bước phát triển mới của chiến tranh.
Kết thúc chiến dịch phản công đường 9 - Nam Lào, tôi được Đảng ủy Bộ Tư lệnh sư đoàn cử đi dự hội nghị tổng kết chiến dịch tại Hà Nội. Hội nghị tổng kết do Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng tư lệnh triệu tập. Đến Hội nghị tôi gặp anh Võ Chí Công ra họp Ban chấp hành Trung ương Đảng vẫn còn ở Hà Nội. Anh đưa tôi lên nhà nghỉ ở Quảng Bá, bên Hồ Tây để báo cáo với đồng chí Tổng Bí thư Lê Duẩn, về tình hình của sư đoàn 2 từ miền Nam ra tham gia chiến dịch phản công đường 9 - Nam Lào. Trên đường đi, anh Võ Chí Công dặn tôi: “Đồng chí Chương báo cáo cụ thể tình hình của sư đoàn 2, từ việc hành quân, xây dựng, huấn luyện, đến tác chiến thắng lợi… Ý tứ phải thật cụ thể, ngắn gọn và súc tích. Về tình hình chung của chiến trường thì anh Ba đã rõ rồi, tôi chắc anh Ba cũng bận lắm! Đồng chí cố gắng nghe!”.
Nghe anh Võ Chí Công dặn trước, khi vào gặp anh Ba, tôi cũng nói rất gọn trong vòng 15 phút, về tinh thần khắc phục khó khăn trong hành quân của sư đoàn, về tình hình xây dựng và chiến đấu của sư đoàn trong sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, vì lí tưởng xã hội chủ nghĩa của Đảng, và về ý thức chấp hành mệnh lệnh cấp trên liên tục chiến đấu, xong trận này, tiếp trận khác vẫn giành thắng lợi. Do sư đoàn vận dụng tốt khẩu hiệu: “nắm thắt lưng địch mà đánh”, nên giảm được thương vong do phi pháo của địch gây ra cho sư đoàn. Ở bất kì tình hình ra sao, cơ quan chính trị của sư đoàn vẫn làm tốt chính sách thương binh, liệt sĩ, giữ vững, phát huy và làm tốt chính sách dân vận, sư đoàn đi đến đâu cũng được nhân dân tận tình giúp đỡ. Hành quân, trú quân trên hành lang chiến dịch gần một năm qua, sư đoàn đều làm tốt chính sách dân vận với đồng bào các dân tộc Lào anh em.
Về tình hình quân địch theo nhận định của quan của tôi, một cán bộ chỉ huy tác chiến tại chỗ, tôi nói: “Địch ỷ lại quân đông, hỏa lực nhiều, có máy bay cơ động, ồ ạt đổ quân nhưng khi xuống đất giáp chiến với ta, tinh thần của chúng bạc nhược, bọn địch phần nhiều muốn chạy thoát thân không dám chiến đấu. Nắm chắc tâm lí địch, sư đoàn thực hiện kế sách bao vây, dùng hỏa lực áp đảo tinh thần quân địch, rồi nới lỏng vòng vây để quân địch chạy đến khu vực quy định do sư đoàn tạo ra, nên bắt được nhiều tù binh. Sư đoàn 2 Quân khu 5 đã làm tốt việc tránh cho bọn chúng khỏi bị chết do bom B52 của chính quan thầy của chúng ném xuống”.
Nghe tôi báo cáo, đồng chí Lê Duẩn rất vui, tỏ lời khen ngợi cán bộ, chiến sĩ sư đoàn, đồng thời đồng chí Tổng Bí thư cũng nói về nguyên nhân thắng lợi của chiến dịch phản công đường 9 Nam Lào: “Ngay từ khi Mĩ - ngụy động binh, Bộ Chính trị Trung ương Đảng ta đã theo dõi và nắm chắc được âm mưu cho của Mĩ - ngụy, ta đánh giá được những thủ đoạn của địch, tình báo chiến lược của ta nắm dịch khá tốt, kịp thời báo cáo với Bộ Chính trị để có dự kiến. Mĩ - ngụy sau khi mở rộng chiến tranh sang Campuchia, thế nào địch chũng đổ quân xuống nam Lào, để đánh phá kho tàng, cắt đường vận chuyển chiến lược của ta, từ miền Bắc vào miền Nam, triệt đường tiếp tế vũ khí, lương thực cho chiến trường Khu 5 và Nam bộ. Nếu nó làm được việc đó sẽ gây cho cách mạng miền Nam suy yếu và thất bại. Mĩ - ngụy thâm độc lắm! Nhưng võ quýt dày có móng tay nhọn, Bộ Chính trị đã bàn với Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng tham mưu nghiên cứu kế hoạch, chuẩn bị chiến trường đánh địch từ cuối năm 1970 và điều động các đơn vị từ miền Bắc vào và 2 sư đoàn quân giải phóng miền Nam ra để sẵn sàng chiến đấu đánh địch. Thế trận ta đã bày sẵn đâu vào đấy, địch đổ quân xuống là trúng kế của ta nên chúng thất bại. Ta thắng lớn. Nhưng với chiến tranh ta phải cần luôn cảnh giác…
Tình hình hiện nay, về mặt quốc tế, tôi cũng nói cho đồng chí rõ: Đương có nhiều vấn đề rất phức tạp. Ta phải cố gắng bình tĩnh để tranh thủ đem cái lợi về cho cách mạng. Các đồng chí là cán bộ cao cấp chỉ huy sư đoàn, là những vị tướng giữa trận tiền, nên phải hiểu sâu hơn để có quan điểm vững vàng, kiên định nhiệm vụ cách mạng ở miền Nam. Dù ở tình huống nào, toàn dân ta cũng quyết đánh và quyết giải phóng cho được miền Nam, thống nhất cho được Tổ quốc! Nhiệm vụ cụ thể của sư đoàn 2 sẽ do Bộ Quốc phòng quyết định, đồng chí trở về đơn vị, tôi gởi lời chúc anh em, chúc cán bộ chiến sĩ sư đoàn sức khỏe, tiếp tục xây dựng đơn vị thật mạnh để đánh to, thắng lớn.
Với thành tích và ưu điểm đó, sư đoàn thể hiện được bản chất: “Trên tin, bạn mến, dân thương, quân thù khiếp sợ”.
Gần nửa năm xây dựng và hơn nửa năm chiến đấu trên đất Lào, đã đánh dấu một bước trưởng thành mới của sư đoàn, bước thưởng thành theo hướng tác chiến tập trung hợp đồng binh chủng, tiến công tiêu diệt lớn quân địch, một yêu cầu cấp bách của đơn vị chủ lực cơ động trong bước phát triển mới của chiến tranh.
Kết thúc chiến dịch phản công đường 9 - Nam Lào, tôi được Đảng ủy Bộ Tư lệnh sư đoàn cử đi dự hội nghị tổng kết chiến dịch tại Hà Nội. Hội nghị tổng kết do Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng tư lệnh triệu tập. Đến Hội nghị tôi gặp anh Võ Chí Công ra họp Ban chấp hành Trung ương Đảng vẫn còn ở Hà Nội. Anh đưa tôi lên nhà nghỉ ở Quảng Bá, bên Hồ Tây để báo cáo với đồng chí Tổng Bí thư Lê Duẩn, về tình hình của sư đoàn 2 từ miền Nam ra tham gia chiến dịch phản công đường 9 - Nam Lào. Trên đường đi, anh Võ Chí Công dặn tôi: “Đồng chí Chương báo cáo cụ thể tình hình của sư đoàn 2, từ việc hành quân, xây dựng, huấn luyện, đến tác chiến thắng lợi… Ý tứ phải thật cụ thể, ngắn gọn và súc tích. Về tình hình chung của chiến trường thì anh Ba đã rõ rồi, tôi chắc anh Ba cũng bận lắm! Đồng chí cố gắng nghe!”.
Nghe anh Võ Chí Công dặn trước, khi vào gặp anh Ba, tôi cũng nói rất gọn trong vòng 15 phút, về tinh thần khắc phục khó khăn trong hành quân của sư đoàn, về tình hình xây dựng và chiến đấu của sư đoàn trong sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, vì lí tưởng xã hội chủ nghĩa của Đảng, và về ý thức chấp hành mệnh lệnh cấp trên liên tục chiến đấu, xong trận này, tiếp trận khác vẫn giành thắng lợi. Do sư đoàn vận dụng tốt khẩu hiệu: “nắm thắt lưng địch mà đánh”, nên giảm được thương vong do phi pháo của địch gây ra cho sư đoàn. Ở bất kì tình hình ra sao, cơ quan chính trị của sư đoàn vẫn làm tốt chính sách thương binh, liệt sĩ, giữ vững, phát huy và làm tốt chính sách dân vận, sư đoàn đi đến đâu cũng được nhân dân tận tình giúp đỡ. Hành quân, trú quân trên hành lang chiến dịch gần một năm qua, sư đoàn đều làm tốt chính sách dân vận với đồng bào các dân tộc Lào anh em.
Về tình hình quân địch theo nhận định của quan của tôi, một cán bộ chỉ huy tác chiến tại chỗ, tôi nói: “Địch ỷ lại quân đông, hỏa lực nhiều, có máy bay cơ động, ồ ạt đổ quân nhưng khi xuống đất giáp chiến với ta, tinh thần của chúng bạc nhược, bọn địch phần nhiều muốn chạy thoát thân không dám chiến đấu. Nắm chắc tâm lí địch, sư đoàn thực hiện kế sách bao vây, dùng hỏa lực áp đảo tinh thần quân địch, rồi nới lỏng vòng vây để quân địch chạy đến khu vực quy định do sư đoàn tạo ra, nên bắt được nhiều tù binh. Sư đoàn 2 Quân khu 5 đã làm tốt việc tránh cho bọn chúng khỏi bị chết do bom B52 của chính quan thầy của chúng ném xuống”.
Nghe tôi báo cáo, đồng chí Lê Duẩn rất vui, tỏ lời khen ngợi cán bộ, chiến sĩ sư đoàn, đồng thời đồng chí Tổng Bí thư cũng nói về nguyên nhân thắng lợi của chiến dịch phản công đường 9 Nam Lào: “Ngay từ khi Mĩ - ngụy động binh, Bộ Chính trị Trung ương Đảng ta đã theo dõi và nắm chắc được âm mưu cho của Mĩ - ngụy, ta đánh giá được những thủ đoạn của địch, tình báo chiến lược của ta nắm dịch khá tốt, kịp thời báo cáo với Bộ Chính trị để có dự kiến. Mĩ - ngụy sau khi mở rộng chiến tranh sang Campuchia, thế nào địch chũng đổ quân xuống nam Lào, để đánh phá kho tàng, cắt đường vận chuyển chiến lược của ta, từ miền Bắc vào miền Nam, triệt đường tiếp tế vũ khí, lương thực cho chiến trường Khu 5 và Nam bộ. Nếu nó làm được việc đó sẽ gây cho cách mạng miền Nam suy yếu và thất bại. Mĩ - ngụy thâm độc lắm! Nhưng võ quýt dày có móng tay nhọn, Bộ Chính trị đã bàn với Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng tham mưu nghiên cứu kế hoạch, chuẩn bị chiến trường đánh địch từ cuối năm 1970 và điều động các đơn vị từ miền Bắc vào và 2 sư đoàn quân giải phóng miền Nam ra để sẵn sàng chiến đấu đánh địch. Thế trận ta đã bày sẵn đâu vào đấy, địch đổ quân xuống là trúng kế của ta nên chúng thất bại. Ta thắng lớn. Nhưng với chiến tranh ta phải cần luôn cảnh giác…
Tình hình hiện nay, về mặt quốc tế, tôi cũng nói cho đồng chí rõ: Đương có nhiều vấn đề rất phức tạp. Ta phải cố gắng bình tĩnh để tranh thủ đem cái lợi về cho cách mạng. Các đồng chí là cán bộ cao cấp chỉ huy sư đoàn, là những vị tướng giữa trận tiền, nên phải hiểu sâu hơn để có quan điểm vững vàng, kiên định nhiệm vụ cách mạng ở miền Nam. Dù ở tình huống nào, toàn dân ta cũng quyết đánh và quyết giải phóng cho được miền Nam, thống nhất cho được Tổ quốc! Nhiệm vụ cụ thể của sư đoàn 2 sẽ do Bộ Quốc phòng quyết định, đồng chí trở về đơn vị, tôi gởi lời chúc anh em, chúc cán bộ chiến sĩ sư đoàn sức khỏe, tiếp tục xây dựng đơn vị thật mạnh để đánh to, thắng lớn.
Trong hội nghị tổng kết chiến
dịch “Phản công đường 9 - Nam
Lào” được tiến hanh sau đó, thành phần dự hội nghị gồm các cán bộ từ các sư
đoàn tham gia chiến dịch trở lên. Hội nghị do Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên
Giáp chủ trì và được tiến hành trong 7 ngày. Nội dung hội nghị bàn các việc lớn
như:
- Thảo luận âm mưu thủ đoạn của địch, nêu rõ sự thất bại trong chiến dịch và nguyên nhân của nó.
- Kiểm điểm chủ trương của ta và chiến dịch, chiến thuật, tổ chức hợp đồng chiến đấu, nhất là hợp đồng quy mô lớn, nhiều đơn vị, có các binh chủng. Nêu vấn dề thành công, kết quả và khuyết điểm tồn tại để rút ra nguyên nhân thắng lợi.
- Thảo luận vấn đề thực hiện các chính sách và chỉ thị công tác Đảng, công tác chính trị của chiến dịch.
Không khí hội nghị rất sôi nổi, thảo luận phê bình và tự phê bình dân chủ, cởi mở. Tôi phấn khởi nhất là trong 10 năm ở chiến trường, chiến dịch nào cũng được dự tổng kết, nhưng điều kiện hội họp khó khăn, không được như lần này. Hội nghị lần này tôi học được nhiều vấn đề, nhất là kế hoạch tác chiến hợp đồng binh chủng, cách đánh của từng sư đoàn, mỗi sư đoàn có mỗi cách đánh hay và cách chỉ huy của mỗi sư đoàn chiến đấu trong đội hình lớn của toàn mặt trận. Tôi cũng học tập được cách chỉ huy của Bộ về điều hành chiến dịch quy mô lớn, dài ngày, đánh liên tục vừa tinh tế, khoa học. Công tác chính trị tư tưởng, công tác bảo đảm hậu cần, kĩ thuật, các giải quyết chính sách thương binh, liệt sĩ… tù hàng binh, chiến lợi phẩm được tổ chức chu đáo và nghiêm túc. Hội nghị cũng đã chỉ ra những mặt còn yếu kém trong hợp đồng binh chủng, trong chấp hành mệnh lệnh. Các nội dung trong hội nghị, nâng được nhận thức mới, hiểu sâu được nhiều vấn đề về cuộc chiến tranh nhân dân, giải phóng dân tộc.
Ngày kết thúc hội nghị có đồng chí Trường Chinh, thay mặt Bộ Chính trị đến thăm và động viên hội nghị. Tôi nhớ mãi lời đồng chí: “Hộm nay, tôi đến thăm hội nghị tổng kết chiến dịch phản công đường 9 - Nam Lào, tôi khen ngợi tất cả các đơn vị trong toàn quân đã tham gia chiến dịch - Đúng nghĩa của nó phải nói rằng: “Đánh to thắng lớn””. Thắng lợi này, tác động lớn đến quân đội Sài Gòn, tác động cả quân đội Mĩ. Mĩ cũng thấy ró “âm mưu Việt Nam hóa chiến tranh” đưa quân ngụy Sài Gòn ra tác chiến trên chiến trường Nam Lào, là phải đọ sức với quân đội miền Bắc, kẻ địch biết điều đó nhưng căn bệnh cố hữu của nó là: Chủ quan! Chúng tưởng rằng quân đội ngụy cộng với trang bị Mĩ sẽ thắng được quân đội cách mạng. Nhưng thực tế đã trả lời là quân địch đã thất bại. Tôi xin nói lại cho các đồng chí biết, cả Bộ Chính trị vui mừng, đồng bào miền Bắc phấn khởi và tin tưởng, đồng bào miền Nam và các lực lượng vũ trang giải phóng ở miền Nam cũng rất phấn khởi. Đáng lẽ thắng lợi này là thời cơ cho cách mạng miền Nam thắng lợi nhanh hơn, nhưng tôi cũng thông báo cho các đồng chí, Trung ương Đảng và Chính phủ cũng đang gặp nhiều khó khăn, trở ngại về tác động quốc tế không nhỏ”
Tôi nghe xong thông báo của đồng chí Trường Chinh, lòng dạ cứ ray rứt, khó chịu, nhưng nhớ lời dặn của đồng chí Lê Duẩn và tin tưởng vào sự lãnh đạo sáng suốt của Trung ương Đảng ta, cho nên cũng không nặng nề lắm, cái chính mà tôi suy nghĩ là phải làm thế nào xây dựng quân đội cho mạnh để đủ sức đánh thắng kẻ thù, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Đó là con đường của Đảng ta, của Bác Hồ, của nhân dân ta đã chọn cũng là con đường mà tôi đã hằng mơ ước từ thuở còn là người học trò nhỏ ở nông thôn cho đến khi cầm súng đánh giặc đến bây giờ.
Ở Hội nghị ra về, tôi được đồng chí Lê Trọng Tấn, Bộ Tổng tham mưu triệu tập vào cơ quan Bộ dự cuộc họp “hẹp”, nghe Bộ Tổng tham mưu giao nhiệm vụ cho sư đoàn trở về chiến đấu ở miền Nam. Nhiệm vụ cụ thể của Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng Tư lệnh giao cho sư đoàn 2 Quân khu 5 về Tây Nguyên tham dự cuộc tiến công chiến lược năm 1972 là: “Tiêu diệt địch giải phóng Đắk Tô - Tân Cảnh, có điều kiện thì giải phóng thị xã Kon Tum. Hướng phát triển có thể là Pleiku, giải phóng thị xã Buôn Ma Thuột, hình thành căn cứ địa hoàn chỉnh, nối liền với căn cứ địa miền đông Nam Bộ”.
- Thảo luận âm mưu thủ đoạn của địch, nêu rõ sự thất bại trong chiến dịch và nguyên nhân của nó.
- Kiểm điểm chủ trương của ta và chiến dịch, chiến thuật, tổ chức hợp đồng chiến đấu, nhất là hợp đồng quy mô lớn, nhiều đơn vị, có các binh chủng. Nêu vấn dề thành công, kết quả và khuyết điểm tồn tại để rút ra nguyên nhân thắng lợi.
- Thảo luận vấn đề thực hiện các chính sách và chỉ thị công tác Đảng, công tác chính trị của chiến dịch.
Không khí hội nghị rất sôi nổi, thảo luận phê bình và tự phê bình dân chủ, cởi mở. Tôi phấn khởi nhất là trong 10 năm ở chiến trường, chiến dịch nào cũng được dự tổng kết, nhưng điều kiện hội họp khó khăn, không được như lần này. Hội nghị lần này tôi học được nhiều vấn đề, nhất là kế hoạch tác chiến hợp đồng binh chủng, cách đánh của từng sư đoàn, mỗi sư đoàn có mỗi cách đánh hay và cách chỉ huy của mỗi sư đoàn chiến đấu trong đội hình lớn của toàn mặt trận. Tôi cũng học tập được cách chỉ huy của Bộ về điều hành chiến dịch quy mô lớn, dài ngày, đánh liên tục vừa tinh tế, khoa học. Công tác chính trị tư tưởng, công tác bảo đảm hậu cần, kĩ thuật, các giải quyết chính sách thương binh, liệt sĩ… tù hàng binh, chiến lợi phẩm được tổ chức chu đáo và nghiêm túc. Hội nghị cũng đã chỉ ra những mặt còn yếu kém trong hợp đồng binh chủng, trong chấp hành mệnh lệnh. Các nội dung trong hội nghị, nâng được nhận thức mới, hiểu sâu được nhiều vấn đề về cuộc chiến tranh nhân dân, giải phóng dân tộc.
Ngày kết thúc hội nghị có đồng chí Trường Chinh, thay mặt Bộ Chính trị đến thăm và động viên hội nghị. Tôi nhớ mãi lời đồng chí: “Hộm nay, tôi đến thăm hội nghị tổng kết chiến dịch phản công đường 9 - Nam Lào, tôi khen ngợi tất cả các đơn vị trong toàn quân đã tham gia chiến dịch - Đúng nghĩa của nó phải nói rằng: “Đánh to thắng lớn””. Thắng lợi này, tác động lớn đến quân đội Sài Gòn, tác động cả quân đội Mĩ. Mĩ cũng thấy ró “âm mưu Việt Nam hóa chiến tranh” đưa quân ngụy Sài Gòn ra tác chiến trên chiến trường Nam Lào, là phải đọ sức với quân đội miền Bắc, kẻ địch biết điều đó nhưng căn bệnh cố hữu của nó là: Chủ quan! Chúng tưởng rằng quân đội ngụy cộng với trang bị Mĩ sẽ thắng được quân đội cách mạng. Nhưng thực tế đã trả lời là quân địch đã thất bại. Tôi xin nói lại cho các đồng chí biết, cả Bộ Chính trị vui mừng, đồng bào miền Bắc phấn khởi và tin tưởng, đồng bào miền Nam và các lực lượng vũ trang giải phóng ở miền Nam cũng rất phấn khởi. Đáng lẽ thắng lợi này là thời cơ cho cách mạng miền Nam thắng lợi nhanh hơn, nhưng tôi cũng thông báo cho các đồng chí, Trung ương Đảng và Chính phủ cũng đang gặp nhiều khó khăn, trở ngại về tác động quốc tế không nhỏ”
Tôi nghe xong thông báo của đồng chí Trường Chinh, lòng dạ cứ ray rứt, khó chịu, nhưng nhớ lời dặn của đồng chí Lê Duẩn và tin tưởng vào sự lãnh đạo sáng suốt của Trung ương Đảng ta, cho nên cũng không nặng nề lắm, cái chính mà tôi suy nghĩ là phải làm thế nào xây dựng quân đội cho mạnh để đủ sức đánh thắng kẻ thù, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Đó là con đường của Đảng ta, của Bác Hồ, của nhân dân ta đã chọn cũng là con đường mà tôi đã hằng mơ ước từ thuở còn là người học trò nhỏ ở nông thôn cho đến khi cầm súng đánh giặc đến bây giờ.
Ở Hội nghị ra về, tôi được đồng chí Lê Trọng Tấn, Bộ Tổng tham mưu triệu tập vào cơ quan Bộ dự cuộc họp “hẹp”, nghe Bộ Tổng tham mưu giao nhiệm vụ cho sư đoàn trở về chiến đấu ở miền Nam. Nhiệm vụ cụ thể của Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng Tư lệnh giao cho sư đoàn 2 Quân khu 5 về Tây Nguyên tham dự cuộc tiến công chiến lược năm 1972 là: “Tiêu diệt địch giải phóng Đắk Tô - Tân Cảnh, có điều kiện thì giải phóng thị xã Kon Tum. Hướng phát triển có thể là Pleiku, giải phóng thị xã Buôn Ma Thuột, hình thành căn cứ địa hoàn chỉnh, nối liền với căn cứ địa miền đông Nam Bộ”.
Trong hội nghị ngoài việc nhận
nhiệm vụ, còn thảo luận vấn đề bổ sung quân số trang bị vũ khí, bảo đảm lương
thực hành quân, để sư đoàn có điều kiện chiến đấu liên tục. Hội nghị có Thủ
tướng Phạm Văn Đồng đến dự. Sau khi đồng chí Lê Trọng Tấn, kết luận cuộc họp,
thủ tướng Phạm Văn Đồng lúc này là trưởng ban chi viện cho chiến trường miền Nam.
Thử tướng đã biểu dương những thắng lợi của quân giải phóng miền Nam, trong đó
có sư đoàn 2 Quân khu 5 ra chiến đấu ở nam Lào và các sư đoàn ở miền Bắc trong
năm 1971 là đánh giỏi, đánh liên tục, bắt tù binh, thu vũ khí lớn. Lần đầu tiên
bắt đến đại tá ngụy. Đây cũng là một chiến dịch bắt nhiều tù binh nhất. Thắng
lợi đó, tác động đến tinh thần phấn khởi của nhân dân hai miền Nam Bắc, làm cho
kẻ địch suy yếu thêm một bước. thế và lực của ta tăng lên rất nhanh, đáng phấn
khởi. Thủ tướng nói: “Sang năm 1972, các đồng chí phải đánh mạnh hơn nữa,
đánh đều khắp cả Tây Nguyên, đồng bằng Khu 5, Nam Bộ, tạo điều kiện giải phóng
thị trấn, thị xã, diệt nhiều trung đoàn, sư đoàn địch. Đó là một yêu cầu mới
hết sức to lớn và bức thiết của quân đội ta. Tôi tin rằng sang năm 1972, ta sẽ
giành được nhiều thắng lợi lớn hơn, nhưng nhân đây tôi nói với các đồng chí
rõ. Ta cũng có nhiều khó khăn cần hết sức chú ý, cụ thể như: Việc bổ sung quân
số, tuyển thanh niên nhập ngũ ở miền Bắc cũng khó dần, vì ta đã huy động đến
học sinh, sinh viên, công nhân viên chức. Đó là một yêu cầu khó cũng phải làm.
Nhưng ta biết khó để nỗ lực! Một việc nữa, là huy động lương thực từ miền Bắc
chuyển vào miền Nam cũng không phải giản đơn, lương thực ở miền Nam huy động
trong nhân dân đã khó, bị địch phong tỏa các cửa khẩu tiếp tế. Còn ở miền Bắc
thì phải đi xa hàng ngàn cây số, dưới mưa bom bão đạn của quân thù, một cái khó
nữa cần phải nói, là thời gian quá gấp cần triển khai ngay bây giờ nhiều việc
trong một lúc. Khẩn trương hết sức, cả miền Bắc và miền Nam phải dồn sức đánh
thắng giặc Mĩ, khẩn trương đến mức phải nêu khẩu hiệu là “Vừa chạy vừa xếp
hàng”. Các đồng chí có làm được như vậy thì thắng lợi mới đưa lại như mong
muốn cho cách mạng, cho Đảng và nhân dân ta. Nhân cuộc họp này tôi có lời thăm
hỏi các đồng chí, và nhờ đồng chí Chương chuyển lời thăm đơn vị, chúc đơn
vị mạnh khỏe để đánh địch, diệt gọn, bắt tù binh nhiều, thu vũ khí lớn cùng với
nhân dân miền Nam chiến đấu giải phóng đất nước. Chúc các đồng chí khỏe!”.
Tất cả những gì mà tôi cùng cán bộ, chiến sĩ sư đoàn 2 Quân khu 5, sau gần nửa năm, của năm 1971, tạm biệt chiến trường Khu 5, ra mặt trận đường 9 - Nam Lào chiến đấu.
Tuy nhiên kỉ niệm sâu sắc, mạnh mẽ trong tôi là, chiến thắng vang dội đường 9 - Nam Lào và những ngày được gặp, được nghe các đồng chí lãnh đạo Đảng, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tư lệnh phân tích, truyền đạt tình hình và luôn theo sát thăm hỏi, động viên anh em, cán bộ chiến sĩ tha thiết, cởi mở, đầy trách nhiệm; cũng như được gặp gỡ, cùng sát cánh với đồng bào, chiến sĩ đất nước Lào anh em đánh Mĩ - ngụy, chư hầu; được chứng kiến cuộc sống và chiến đấu hào hùng của cả nước, như thu nhỏ một phần trên cung đường Trường Sơn huyền thoại, tôi nghĩ khó mà tìm lại được những kỉ niệm ấy - Kỉ niệm một thời chưa xa, luôn nung nấu trong tâm khảm tôi, nhất là những khi ngồi hồi tưởng lại.
Tất cả những gì mà tôi cùng cán bộ, chiến sĩ sư đoàn 2 Quân khu 5, sau gần nửa năm, của năm 1971, tạm biệt chiến trường Khu 5, ra mặt trận đường 9 - Nam Lào chiến đấu.
Tuy nhiên kỉ niệm sâu sắc, mạnh mẽ trong tôi là, chiến thắng vang dội đường 9 - Nam Lào và những ngày được gặp, được nghe các đồng chí lãnh đạo Đảng, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tư lệnh phân tích, truyền đạt tình hình và luôn theo sát thăm hỏi, động viên anh em, cán bộ chiến sĩ tha thiết, cởi mở, đầy trách nhiệm; cũng như được gặp gỡ, cùng sát cánh với đồng bào, chiến sĩ đất nước Lào anh em đánh Mĩ - ngụy, chư hầu; được chứng kiến cuộc sống và chiến đấu hào hùng của cả nước, như thu nhỏ một phần trên cung đường Trường Sơn huyền thoại, tôi nghĩ khó mà tìm lại được những kỉ niệm ấy - Kỉ niệm một thời chưa xa, luôn nung nấu trong tâm khảm tôi, nhất là những khi ngồi hồi tưởng lại.
(1)
Nguyễn Chuyển là nay là thượng tá anh hùng lực lượng Võ trang QK5.
(2) Trương Hồng Anh, sau 1975 là đại tá sư đoàn trưởng sư đoàn 2, hi sinh mặt trận tây nam 1984.
(2) Trương Hồng Anh, sau 1975 là đại tá sư đoàn trưởng sư đoàn 2, hi sinh mặt trận tây nam 1984.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét