Cánh quân chủ yếu tiến theo Đường 9 lên Bản Đông. Hai cánh quân khác đổ bộ bằng máy bay lên thẳng chiếm một loạt các điểm cao ở Nam Bắc Đường 9, lập các căn cứ, hỏa lực bảo vệ sườn cho cánh quân chủ yếu. Trên khu vực phía Bắc Đường 9, tuy bị lực lượng tại chỗ, nhất là phòng không của ta đánh trả quyết liệt nhưng lữ đoàn 3 dù và liên đoàn biệt động 2 địch cũng đổ được quân xuống các điểm cao 500, 316, 655, 543, 456 lập các căn cứ hỏa lực. Trên khu vực phía Nam, sư đoàn 1 bộ binh địch (thiếu) chiếm khu vực Cô Bốc và các điểm cao 619, 537, 550, 532, 540. Quân ngụy Lào phối hợp hoạt động ở Tây Đường 9, đưa 2 binh đoàn (GM 30 và GM 339 gồm 9 tiểu đoàn) đánh ra khu vực Mường Pha Lan.
Ngay từ khi địch tiến
công, Đoàn 559 đã tổ chức các chốt ngăn chặn ở Cô Bốc, Cô Rốc, các điểm
cao 660, 723; Trung đoàn 24 tổ chức chốt ở điểm cao 351, cầu Cha Ky; Sư
đoàn 308 tổ chức chốt ở điểm cao 311; lực lượng của B5 và đặc công hải
quân đánh chìm 9 tàu chở vũ khí của địch ở Xuân Khánh, Vinh Quang, phục
kích địch ở Bông Kho, Đầu Màu, tập kích địch ở Kế Sóc, Ba Lào… Tiếp đó,
trên hướng chủ yếu Binh đoàn 70 đã phản công đánh tan cánh quân chủ yếu
của địch ở phía Bắc Đường 9. Đặc biệt, từ ngày 19 đến 25-2, Trung đoàn
bộ binh 64 cùng Trung đoàn pháo 45 và một đại đội xe tăng đã thực hiện
thành công trận then chốt tiêu diệt căn cứ 31 của địch ở điểm cao 543,
xóa sổ lữ đoàn 3 dù, bắt sống Đại tá Thọ và ban tham mưu lữ đoàn.
Bị chặn đánh cả ở phía
trước, phía sau và 2 bên sườn, nhất là cánh quân phía Bắc Đường 9 bị
tiêu diệt, địch đưa thê đội 2 vào chiến đấu, chuyển cánh quân phía Nam
Đường 9 thành cánh quân chủ yếu tiến lên Sê Pôn. Ngày 4-3, sư đoàn 1
ngụy đổ quân xuống chiếm các cao điểm 660, 723, 748 làm bàn đạp chiếm Sê
Pôn. Trong đó, Trung đoàn 1 ở điểm cao 723, Trung đoàn 2 và Trung đoàn 3
ở các điểm cao 660, 462 và 651.
Các đồng chí lãnh đạo, chỉ huy mặt trận Đường9 - Nam Lào xem xét phương án tác chiến. - Ảnh tư liệu. |
Quyết tâm bẻ gãy cánh
quân phía Nam, tiêu diệt sư đoàn 1 địch, không cho chúng tiến lên Sê
Pôn, Bộ tư lệnh chiến dịch quyết định giao nhiệm vụ cho Sư đoàn 2 (thiếu
Trung đoàn 31) được tăng cường 1 tiểu đoàn (Trung đoàn 48, Sư đoàn
320), Trung đoàn pháo binh 368 thực hiện trận then chốt tiêu diệt trung
đoàn 1 ngụy ở điểm cao 723, tiếp theo là trung đoàn 2 ở các điểm cao
660, 462.
Điểm cao 723 nằm trong
dãy Phu Rệp, phía Nam Đường 9 và sông Sê Pôn, cách Lao Bảo khoảng 15km
về phía Tây. Điểm cao nằm trên trục đường vận tải chiến lược 559, gần
dốc Nguyễn Chí Thanh nổi tiếng mà các đơn vị hành quân bộ vào Nam đều
phải đi qua. 723 là một điểm cao đột xuất, có thể khống chế từ Sê Pôn
xuôi về phía Đông đến ngã tư Bản Đông.
Kế hoạch ban đầu đánh
723 là dùng sức mạnh hiệp đồng binh chủng của cả sư đoàn được hỏa lực
của chiến dịch chi viện tiến công địch. Sau khi đi trinh sát, nghiên cứu
lại, tôi thấy đánh theo phương án này có nhiều bất lợi. Địch ở trên
cao, lại có hệ thống công sự, trận địa khá kiên cố nên ta tiến công sẽ
rất khó khăn và tốn nhiều vật chất, lực lượng. Mặt khác, qua tin trinh
sát tôi thấy địch đang muốn tiến về Sê Pôn, nên đề xuất phương án mới:
Đánh ép mặt trước, buộc địch phải rời công sự, kéo về Sê Pôn; ta sẽ dùng
6 tiểu đoàn thực hiện bao vây, đón lõng dọc đường địch hành quân để
đánh địch ngoài công sự, tiêu diệt toàn bộ trung đoàn địch. Phương án
mới được Đảng ủy Sư đoàn và Bộ tư lệnh chiến dịch chấp nhận.
Thực hiện theo phương
án trên, Sư đoàn 2 sử dụng Tiểu đoàn 10 đặc công và Tiểu đoàn 15 công
binh đón lõng ở phía Đông Bắc điểm cao 723. Trung đoàn 141 vây lấn từ
phía Nam lên. Trung đoàn Ba Gia (được tăng cường Tiểu đoàn 3 Trung đoàn
48) vây lấn từ phía Tây và Tây Nam. Hai trung đoàn này sẵn sàng cơ động
lực lượng tiêu diệt địch trong khu vực dự kiến ở thung lũng phía Đông
Bắc điểm cao 723.
Đêm 8-3-1971, các lực
lượng bao vây, đón lõng bắt đầu triển khai chiếm lĩnh trận địa. Sau khi
hình thành thế bao vây, Sư đoàn tăng sức ép cả bằng hỏa lực và xung lực
đối với trung đoàn 1 ngụy, đồng thời khống chế chặt chẽ đường không, cắt
tiếp tế của địch cho 723. Trong các ngày 13, 14, 15 tháng 3, các loại
hỏa lực của ta từ cối 82mm, ĐKZ 75, pháo Đ74, cối 160... liên tục bắn
vào 723. Pháo phòng không của Sư đoàn và chiến dịch cắt đứt đường không,
không một máy bay trực thăng nào của địch tới được 723. Ngày 15-3, phát
hiện địch có triệu chứng rút quân. Ngay trong đêm 15, tôi triệu tập
Thường vụ Đảng ủy hạ quyết tâm diệt trung đoàn 1 ngụy, đồng thời lệnh
cho Tiểu đoàn 15 công binh nới vây để địch rút về Sê Pôn, đôn đốc các
đơn vị bao vây đón lõng nắm chắc địch, không được bỏ lỡ thời cơ diệt
địch.
Vòng vây nới lỏng, sáng
16-3 địch bắt đầu rút khỏi 723 theo hướng Tây-Bắc lên Sê Pôn. Tiểu đoàn
4 của Trung đoàn 141 được lệnh lên chiếm lĩnh 723 để đánh vào phía sau
địch. Pháo binh được lệnh bắn chặn các ngả đường buộc địch phải dồn vào
khu vực ta có lực lượng đón sẵn. Theo kế hoạch, đợt bắn phá này pháo
chiến dịch chỉ bắn 500 quả. Song trước thời cơ diệt gọn cả trung đoàn
địch, Sư đoàn đã đề nghị bắn 1000 quả và được chấp nhận nên mật độ pháo
khá lớn, quân địch buộc phải đi vào các khu vực sư đoàn đã dự kiến. Khi
pháo ngừng bắn, các tiểu đoàn bộ binh được lệnh đồng loạt bám sát địch,
thực hành tiến công, chia cắt để tiêu diệt từng cụm địch.
Quân địch thoát ly công
sự, lại bị ta tiến công từ cả bên sườn phía sau nên hoang mang ngay từ
đầu. Máy bay địch liều mạng vượt qua lưới lửa phòng không của ta đến
ném bom chi viện cho bộ binh. Bom na-pan, bom phá, bom sát thương nổ dữ
dội. Cả khu rừng khói bụi, lửa cháy mù mịt, song bộ đội vẫn dũng cảm bao
vây, chia cắt tiêu diệt từng cụm quân địch. Đến 11 giờ ngày 16-3, vòng
vây của ta đã xiết chặt và tiểu đoàn 1 của địch đã bị tiêu diệt hoàn
toàn, các tiểu đoàn khác của trung đoàn 1 ngụy ở vào tình trạng hoang
mang dao động, tinh thần rệu rã.
Để vừa tiêu diệt được
toàn bộ trung đoàn 1, vừa không để trung đoàn 2 ngụy đang ở cao điểm 660
có cơ hội chạy thoát, Thường vụ Sư đoàn đã táo bạo quyết định đưa một
phần lực lượng sang vây ép 660, lực lượng còn lại nhanh chóng tiêu diệt
trung đoàn 1 ngụy rồi chuyển sang cùng các đơn vị vây ép, tiêu diệt địch
ở cao điểm 660.
Các đơn vị đã nghiêm
chỉnh thực hiện quyết định mới của Sư đoàn. Trung đoàn 141, Tiểu đoàn 40
của Trung đoàn Ba Gia cùng các tiểu đoàn đặc công, công binh xốc lại
lực lượng, áp sát đội hình địch, tiến công mãnh liệt vào các cụm quân
địch còn lại dưới chân 723. Cùng lúc, Trung đoàn Ba Gia (thiếu Tiểu
đoàn 40) cùng Tiểu đoàn 3 Trung đoàn 48 và một bộ phận hỏa lực nhanh
chóng vận động sang vây ép trung đoàn 2 ngụy ở điểm cao 660.
14 giờ ngày 16-3, trận
chiến đấu ở khu vực 723 tiếp tục. Bộ đội ta từ các hướng xung phong mãnh
liệt tiêu diệt trung đoàn 1 ngụy. Từ phía Tây, Trung đoàn 141 đánh
xuống. Từ hướng Đông Bắc, Tiểu đoàn 40 Trung đoàn Ba Gia đánh vào. Từ
hướng Đông – Nam, Tiểu đoàn Đặc công và Tiểu đoàn 15 công binh đánh thốc
lên. Trước sức tiến công liên tục của bộ đội ta, trung đoàn 1 ngụy dần
tan rã hoàn toàn và bị tiêu diệt. 10 giờ 30 phút ngày 17-3, sở chỉ huy
trung đoàn 1 bị tiêu diệt, đại tá trung đoàn trưởng đã bị bắn chết từ
trước đó, trận đánh ở khu vực 723 kết thúc. Ta diệt và bắt sống 1.700
tên, bắn rơi nhiều máy bay, thu hàng trăm vũ khí và nhiều phương tiện,
quân trang, quân dụng.
723 bị diệt làm binh
lính trung đoàn 2 ngụy ở 660 hết sức hoang mang. Để tránh nguy cơ bị
tiêu diệt bọn cầm đầu cuộc hành quân của Mỹ ngụy cho trung đoàn 2 tháo
chạy. Song quyết định tháo chạy của địch đã quá muộn. Trung đoàn Ba Gia
đã cố gắng vượt bậc, vượt qua bom đạn và sự mệt nhọc, chạy thi với thời
gian, đến được 660 và xiết chặt vòng vây trước khi quân địch nhận được
lệnh tháo chạy. Cả trung đoàn địch cố tìm đường chạy nhưng đến đâu cũng
gặp các chiến sĩ của Trung đoàn Ba Gia chặn đánh. Đêm 20-3, sau khi hội ý
với Chính ủy Nguyễn Tá, Trung đoàn trưởng Trần Quang Lập quyết định đưa
Tiểu đoàn 40 vừa mới từ 723 về, phối hợp với Đại đội 7, Tiểu đoàn 60
hình thành hai mũi tiến công vào cụm quân địch. 3 giờ 30 phút ngày 21-3,
trận tiến công dứt điểm trung đoàn 2 ngụy bắt đầu. Sau một loạt pháo
chuẩn bị, bộ đội ta đồng loạt xung phong. Tiểu đội trưởng Nguyễn Ngọc
Lũy cùng tiểu đội đánh thốc ngang đội hình địch, diệt và bắt 50 tên. Mũi
tiến khác, có sự tham gia của Nguyễn Khắc Hoàng, trận đầu ở 723 đã diệt
16 tên, trận này lại cùng đồng đội đánh thẳng vào sở chỉ huy tiểu đoàn
địch, bắt sống tên tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 2 Nguyễn Xuân Huy. Ngày
21-3, sau hơn ba ngày chiến đấu liên tục Trung đoàn Ba Gia gần như xóa
sổ trung đoàn 2 ngụy, diệt và bắt sống gần 1.300 tên, thu 4 khẩu pháo
105mm, 54 máy PRC 25, bắn rơi 36 máy bay.
Ngày 23-3-1971, sau khi
giải phóng bản Đông, chiến dịch phản công Đường 9 - Nam Lào kết thúc.
Trong chiến dịch, Sư đoàn 2 đã đánh thắng hai trận lớn, tiêu diệt trung
đoàn 1 và đánh thiệt hại nặng trung đoàn 2, như vậy, đã đánh quỵ sư đoàn
1 ngụy. Chiến công của Sư đoàn đánh dấu một bước tiến bộ mới rất quan
trọng của Sư đoàn và góp phần rất xứng đáng vào thắng lợi rất to lớn của
chiến dịch lịch sử Đường 9 - Nam Lào mùa Xuân năm 1971.
Đại tá Phạm Hữu Thắng (Ghi theo lời kể của Thượng tướng NGUYỄN CHƠN)
Nguồn : Báo QĐND
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét